Yeme İçme Sektöründe Çalışanların Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları ile Kardiyometabolik Riskleri Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi
Zeynep Demirezen Vidinlioğullari, Handan SezginDoğu Akdeniz Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Hemşirelik Bölümü, Gazimağusa, Kuzey Kıbrıs, Mersin, TürkiyeAmaç: Bu araştırmada; yeme içme sektöründe çalışanların sağlıklı yaşam biçimi davranışları ile kardiyometabolik riskleri arasındaki ilişkinin belirlenmesi amaçlandı.
Yöntem: Tanımlayıcı ve korelasyonel tasarımda yapılan araştırmanın evrenini, Gazimağusa’da bulunan 37 işletmeden 324 çalışan birey oluşturdu. Örneklem seçimine gidilmedi. Çalışma 161 çalışan birey ile tamamlandı. Veriler; Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Ölçeği II (SYBDÖ-II), Tip 2 Diyabet Risk Testi (T2DRS) ve Framingham Risk Skoru (FRS) ile toplandı. İstatistiksel anlamlılık P < 0,05 olarak alındı.
Bulgular: Araştırmaya katılanların; yaş ortalaması 31,27 ± 10,31 yıl, %70,81’i erkek, SYBDÖ-II puanı ortalamanın üzerinde (135,25 ± 23,56), %10,35’inin FRS puanı orta-yüksek düzeyde, %14,29’unun T2DRS puanı yüksek düzeydedir. Bireylerin SYBDÖ-II puanları ile FRS ve T2DRS puanları arasında korelasyon bulunamadı. Yüksek gelirli, egzersiz yapan ve ailesinde kronik hastalık öyküsü olanların SYBDÖ-II puanı, sigara içenlerin ise FRS puanı yüksektir (P < 0,05). Yaş, medeni durum, sektörde çalışma süresi, egzersiz ve kronik hastalık öyküsü diyabet riskini artırmaktadır (P < 0,05).
Sonuç: Araştırmaya katılan bireylerin ortalamanın üzerinde sağlıklı yaşam biçimi davranışları sergiledikleri saptandı. Bireylerin yaş ortalaması düşük olmasına rağmen %10,35’inin orta ve yüksek 10 yıllık kardiyovasküler hastalık riski, %14,29’unun yüksek düzey tip 2 diyabet riski olduğu belirlendi. Hemşirelerin iş yeri sahipleri ile iş birliği yaparak çalışanların sağlıklı yaşam biçimi davranışları uyumu, kardiyometabolik risklerinin belirlenmesi ve farkındalığın artırılması için danışmanlık yapmaları önerilir.
Determining the Relationship Between Healthy Lifestyle Behaviors and Cardiometabolic Risk Among Food and Beverage Sector Workers
Zeynep Demirezen Vidinlioğullari, Handan SezginDepartment of Nursing, Eastern Mediterranean University, Faculty of Health Sciences, Famagusta, Northern Cyprus via Mersin, TürkiyeObjective: This study aimed to determine the relationship between healthy lifestyle behaviors and cardiometabolic risk among food and beverage industry workers.
Method: This descriptive and correlational study included 324 employees from 37 companies in Famagusta. No sampling method was used, and the study was completed with 161 participants. Data were collected using the Healthy Lifestyle Behavior Scale II (HLBS-II), the Type 2 Diabetes Risk Test (T2DRS), and the Framingham Risk Score (FRS). Statistical significance was set at P < 0.05.
Results: The participants had an average age of 31.27±10.31 years, 70.81% were male, and the mean HLBS-II score was above average (135.25±23.56). Of the participants, 10.35% had a moderate-to-high risk of cardiovascular disease, and 14.29% had a high T2DRS score. No significant correlation was found between HLBS-II scores and FRS or T2DRS. Participants with higher incomes, those who exercised regularly, and those with a family history of chronic diseases had higher HLBS-II scores, while smokers had higher FRS scores (P < 0.05). Factors such as age, marital status, years of employment in the sector, exercise habits, and a history of chronic disease were associated with an increased risk of diabetes (P < 0.05).
Conclusion: The study found that participants had above-average healthy lifestyle behaviors. However, despite the relatively young average age, 10.35% of the participants had an intermediate or higher 10-year cardiovascular risk, and 14.29% had a high risk of type 2 diabetes. It is recommended that nurses, in collaboration with workplace owners, provide counseling to employees on maintaining healthy lifestyle behaviors, cardiometabolic risk assessment, and awareness.
Makale Dili: Türkçe
Copyright © 2025 Kardiyovasküler Hemşirelik Dergisi
